Nieuwe oplossing om het overbelaste stroomnet tegen te gaan: blijvend of van korte duur?

Het Nederlandse stroomnet is overvol. Er is daarentegen nog geen echte oplossing voor gevonden die op korte termijn geïmplementeerd kan worden. Er is nu iets gevonden dat mogelijk een groot genoeg verschil zal maken: publieke laadpalen limiteren of zelfs helemaal uitzetten tijdens piekuren.

Ontstaan van de overbelasting

Het overlopende stroomnet is dan misschien wel een bekend probleem, maar niet iedereen weet ook hoe dit ontstaan is. In grote delen van Nederland hebben we een laagspanningsnet. Dit komt nog uit de tijd dat alle huizen voorzieningen hadden die op gas draaiden, zoals verwarming en warm water. Bovendien waren er toen nog geen elektrische auto’s. Tegenwoordig zijn er volop onder andere hybride warmtepompen, inductiefornuizen, zonnepanelen te vinden. Het enige is dat het stroomnet niet is meegegroeid, met als gevolg dat het nu bijzonder druk is op deze infrastructuur van stroomkabels. Met name aan het eind van de middag wanneer iedereen thuiskomt en alles volop aan gaat: de piekuren.

De oplossing hiervoor is redelijk voor de hand liggend: het stroomnet vergroten en verbeteren. Maar, dat is makkelijk gezegd dan gedaan. Want hiervoor zou er door heel Nederland heen meer dan 100.000 kilometer aan ondergrondse kabels gelegd moeten worden met 54.000 bijbehorende transformatorhuisjes. Bovendien zijn de duurzame ontwikkelingen nog lang niet klaar. Naar verwachtingen gaan er komende jaren nog flink wat EV’s en laadpalen bij komen.

Een kortetermijnoplossing?

Een potentiële kortetermijnoplossing voor dit onderdruk staande stroomnet is om laadpalen te limiteren of helemaal uit te zetten tijdens die piekuren van 16:00 tot 21:00. Stroomnet beheerder Stedin kwam recentelijk met dit voorstel, omdat met name in dit tijdsbestek “het net uit zijn voegen barst.” Er worden al proeven gedaan in onder andere Rotterdam met “slim” of “netbewust” laden. Dit houdt in dat er tijdens deze piekuren er minder vermogen beschikbaar is voor openbare laadpalen. Elektrische voertuigen kunnen als gevolg minder snel opladen.

Stedin werkt mee aan zo’n proef in Rotterdam, maar volgens hen is het alleen limiteren van laadpalen niet genoeg. Dit komt doordat het bedrijf verwacht dat in grote steden zo’n 20% van de net capaciteit aan openbare laadpalen besteed zal zijn. Volgens Stedin zou er per laadpaal die uitstaat tijdens piekuren een nieuwe woning op het elektriciteitsnet aangesloten kunnen worden.

Aanpassingen in gedrag maken het verschil

Dit is een nieuwe maatregel die een gedragsverandering forceert. Deze aanpassingen zijn natuurlijk ook maatregelen die bedrijven en particulieren redelijk makkelijk zelf kunnen implementeren zonder dat daar regelingen aan verbonden zijn. De bestuursvoorzitter van Stedin, Koen Bogers, laat weten: “als we ons gedrag aanpassen, kunnen netbeheerders meer capaciteit vrijmaken”. Als grotere groepen mensen standaard meer rekening houden met wanneer ze veel stroom gebruiken, kunnen meer bedrijven die op de wachtlijst staan, nieuwbouwwoningen en scholen aangesloten worden.

Zo roept Stedin ook gemeenten, exploitanten van laadpalen, consumenten en bedrijven op om alleen elektriciteit te gebruiken op piekmomenten als het echt nodig is. Helaas lijkt het er voor nu op dat deze gedragsaanpassing toch voornamelijk op vrijwillige basis gedaan moet worden. Immers, het verplichten ervan heeft toch iets meer voeten in de aarde. Het is namelijk zo dat gemeenten tienjarige concessies of contracten sluiten voor publieke of openbare laadpalen met exploitanten van laadpalen en netbeheerders. Hierin worden allerlei regels en afspraken vastgelegd rond tarieven en beschikbare transportcapaciteit. Deze contracten moeten aangepast worden om de vernieuwde regelgeving erdoor te krijgen.