Alles wat je moet weten over stikstof

Stikstof is een gas dat in de lucht wordt aangetroffen. Het is onzichtbaar en geurloos en vormt ongeveer 78 procent van de atmosfeer van de aarde. Het is een ontzettend belangrijk onderdeel van DNA, RNA en aminozuren in levende wezens, waaronder planten, dieren en mensen. Tevens wordt het gebruikt om voedsel, medicijnen en andere producten te maken.

Stikstof ontstaat door natuurlijke processen zoals bliksem en ontbinding. Maar het kan ook ontstaan door menselijke activiteiten zoals het verbranden van fossiele brandstoffen en het maken van meststoffen.

Als stikstof zo belangrijk is, waarom zijn we dan met man en macht aan het werk om het stikstofgehalte te verminderen? Hieronder geven we je antwoord op deze vraag. Verder kun je lezen wat stikstof is, waarom er een stikstofprobleem is en wat we kunnen doen om het te verminderen.

Waarom is stikstof schadelijk?

Ondanks dat stikstof belangrijk is, kan teveel van deze stof ook schadelijk zijn. Het kan bijvoorbeeld eutrofiëring veroorzaken. Eutrofiëring is wanneer een waterlichaam te rijk wordt aan voedingsstoffen, wat kan leiden tot algenbloei en afname van het zuurstofgehalte. Dit kan vervolgens schadelijk zijn voor vissen en andere waterdieren.

Daarnaast kan stikstof schadelijk zijn als het in de watervoorziening of de lucht die we inademen terechtkomt. Wanneer stikstofdioxidegas wordt gecombineerd met andere gassen in de atmosfeer, kan het smog en zure regen vormen. Zure regen heeft een negatieve impact op het klimaat en kan bomen, planten, dieren en gebouwen beschadigen. Ook maakt het meren en beken zuur, waardoor planten en dieren er moeilijk in kunnen leven. Te veel stikstof in de lucht kan ook ademhalingsproblemen veroorzaken bij mensen en dieren.

Wat is de stikstof-uitstoot in Nederland?

Wie veroorzaakt de meeste stikstof uitstoot? De belangrijkste bronnen van stikstofemissie in Nederland zijn landbouw, transport en industrie. De meest recente cijfers tonen aan dat in 2021 de stikstofemissie naar de lucht uit 122 miljoen kilogram ammoniak bestond (met name afkomstig uit de landbouw) en daarnaast 178 miljoen NOx dat vooral door het verkeer en de industrie voortkwam.

Stikstof-uitstoot per sector in Nederland

Er zijn een paar sectoren de grootste stikstof uitstoters van Nederland.

In Nederland komt de meeste ammoniak vrij in de landbouw, ongeveer 87 % van de totale ammoniakuitstoot. Het proces dat optreedt en waarbij er ammoniak vrijkomt, gebeurt in de veestallen en bij het uitrijden van mest op landbouwgrond.
Een andere belangrijk component is Stikstofoxiden (NOx). Dit komt vooral vrij bij verbrandingsprocessen en dat vindt met name plaats bij transport (voertuigen met een verbrandingsmotor) en bij industriële processen. Denk hierbij aan energiecentrales en hoogovens. Het wegverkeer heeft het grootste aandeel in de NOx-emissie met 33%. De industriesector zorgt voor 2,1% van de stikstof uitstoot in Nederland.

Hoeveel stikstof stoot europa uit?

Tussen 1990 en 2020 is de uitstoot van stikstofoxide in de Europese Unie met 58% gedaald. Deze trend zal zich naar verwachting voortzetten, waarbij de uitstoot tussen 2020 en 2030 naar verwachting met 14% zal dalen.

Deze daling is grotendeels te wijten aan strengere emissienormen voor voertuigen en energiecentrales. In de transportsector is de uitstoot sinds 1990 met 71% gedaald. Dit komt door de introductie van schonere technologieën, zoals katalysatoren, en de omschakeling van gelode naar ongelode benzine. Ook de uitstoot van elektriciteitscentrales is afgenomen, dankzij het gebruik van emissiearme technologieën zoals aardgas in plaats van steenkool.

Toch blijkt dat er in Nederland nog veel te halen valt ten opzichte van andere landen in Europa. EU-lidstaten zijn verplicht elke zes jaar de kwaliteit van beschermde Natura 2000-gebieden in kaart brengen. Deze gegevens geven ze door aan de Europese Commissie. Op basis van alle verzamelde gegevens komt de commissie elke zes jaar met het rapport ‘State of Nature in the EU.’ Dit rapport verscheen voor het laatste in 2020 en hieruit bleek dat het erg slecht gaat met de Nederlandse natuur vergeleken met andere Europese landen.

Andere West-Europese landen zoals Frankrijk, Denemarken en onze buurlanden Duitsland en België hebben ook een stikstofprobleem, maar ze rapporteren niet allemaal dezelfde gegevens. De stikstof-uitstoot en stikstofmaatregelen verschillen dus per land.

Wat is het stikstofbeleid in Nederland?

De stikstof-uitstoot moet de komende jaren in Nederland nog flink dalen. Het stikstofbeleid in Nederland is erop gericht de nadelige effecten van stikstofemissies te mitigeren. Het beleid omvat maatregelen om de uitstoot van industrie, landbouw en transport te verminderen. Het doel is om de luchtkwaliteit te verbeteren en de natuur te beschermen.

De Nederlandse overheid heeft zich ten doel gesteld om de NOx-uitstoot in 2030 met 21% te verminderen vergeleken met het niveau van 2005.

Wat zijn de stikstofplannen & maatregelen?

De Nederlandse overheid heeft verschillende maatregelen om de stikstofcrisis tegen te gaan en de stikstof-uitstoot te verminderen.

Zo namen ze al eerder stappen om aan het stikstof probleem te werken. Ze verlaagde bijvoorbeeld al eerder de maximumsnelheid op snelwegen. Daarnaast krijgen bedrijven die veel stikstof uitstoten te maken met specifieke maatregelen.

In 2023 zijn er weer nieuwe maatregelen gedeeld:

De stikstofuitstoot in de landbouw moet voor 2030 met gemiddeld 41% gedaald zijn. Om dat te bereiken is het noodzakelijk dat de veestapel in Nederland met 30% krimpt. Dit zal voor veel boeren grote gevolgen hebben, daardoor zijn er verschillende verschillende maatregelen en subsidies opgesteld en geldt er een speciale piekbelastersaanpak.
Voor de industriesector gelden ook nieuwe maatregelen. De industrie moet in 2020 38% minder stikstof uitstoten.Ook in deze sector komt er voor de grootste uitstoters een piekbelastersaanpak. Daarnaast zijn er een aantal nieuwe maatregels en subsidies zoals een aanpassing van de uitstootnormen van stoffen die schadelijk zijn voor het milieu.
Daarnaast moet ook de stikstofemissie bij mobiliteit sterk omlaag. De stikstof-uitstoot van het wegverkeer, de scheepvaart en de luchtvaart moet in 2030 met 25% gedaald zijn.

Wil je meer weten over alle maatregelen en subsidies? Bekijk de stikstof aanpak.

Hoe meet je stikstofemissie?

Stikstofemissies kunnen op verschillende manieren worden gemeten. Een veelgebruikte methode is het gebruik van een spectrofotometer, die de hoeveelheid stikstofdioxide in de lucht meet. Een andere methode is het gebruik van een chemiluminescentiedetector, die de hoeveelheid stikstofmonoxide in de lucht meet. Nog een andere methode is het gebruik van een ionenuitwisselingskolom, die de hoeveelheid ammoniumionen in de lucht meet.

Welke methode ook wordt gebruikt, het is belangrijk om rekening te houden met het achtergrondniveau van stikstofdioxide of stikstofmonoxide. Dit kan door metingen te doen op verschillende tijdstippen van de dag of tijdens verschillende seizoenen. Het achtergrondniveau kan ook van plaats tot plaats verschillen, dus het is belangrijk om metingen op verschillende locaties te vergelijken.

Moby, platform voor new mobility

Nieuwe mobiliteit voor Moby is niet alleen het verschaffen van informatie. Moby biedt een podium voor nieuwe mobiliteitsmogelijkheden in de vorm van partners die allemaal hun handen ineen steken om mooie producten en diensten te maken. Van platformen waar verschillende vervoersmogelijkheden samenkomen en waar je het gehele aankoopproces op een kanaal kan uitvoeren tot het aanbieden van leasefietsen of -auto’s tegen aantrekkelijke tarieven voor bedrijven. Onze partners maken nieuwe mobiliteit mogelijk; ieder op zijn eigen manier. Bekijk nu onze partnerpagina en bekijk welke dienst het beste bij jou past.

Ontdek onze partners

Moby: ook iets voor jou?

Wil jij je nieuwe mobiliteitsoplossing aanbieden via Moby, heb je vragen of wil je met ons in gesprek?
Neem vandaag contact met ons op en we kijken graag wat we voor je kunnen betekenen.

Neem contact op